Bài Giảng Lễ Giỗ Đức Cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi
BÀI GIẢNG LỄ GIỖ ĐỨC CHA PHÊRÔ MARIA PHẠM NGỌC CHI
Tại Trung tâm Thánh Mẫu Trà Kiệu, 21/01/2021 – Tin Mừng Luca 5, 1-11
********
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,
Trong tinh thần uống nước nhớ nguồn, sự hiệp thông sâu xa của cộng đoàn Dân Chúa Giáo phận cùng hiện diện để hiệp dâng thánh lễ cầu nguyện cho Đức Cha Cố Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, Giám mục Tiên khởi của Giáo phận Đà Nẵng trong ngày lễ giỗ lần thứ 33 (1988-2021) của Ngài. Chúng ta cùng dâng lên Thiên Chúa lời cầu xin chân thành và sốt sáng cho linh hồn Đức Cha Cố Phêrô Maria; người chủ chăn can đảm, với đức tin và tình yêu mến hết mình vì đoàn chiên GP ĐN.
* Cuộc đời trong chương trình của Thiên Chúa:
Mỗi lần tới lễ Giỗ của Đức Cha Cố Phêrô Maria, chúng ta lại chọn Bài Tin Mừng đặc biệt này, vì chính Đức Cha đã chọn khẩu hiệu của đời Giám mục của Ngài là:“Vâng lời Thầy con thả lưới” (Lc 5,11). Chúng ta cùng suy tư Lời Chúa qua Bài Tin Mừng, chúng ta thấy Chúa Giêsu muốn cho các môn đệ thấy được quyền năng giải thoát của Ngài khi thực hiện mẻ cá lạ lùng trước mặt các ông. Chiếc lưới được thả vào lòng biển khơi để vớt cá lên, đó là hình ảnh của công trình Cứu chuộc mà Ngài đang thực hiện. Ngài đến là để lôi kéo con người khỏi vực sâu của tội lỗi và sự dữ. Chính Chúa Giêsu dùng kiểu nói “đánh lưới người” mà Ngài sẽ trao phó cho các môn đệ và Giáo Hội mà Ngài sẽ thiết lập; trở thành ngư phủ đánh lưới người có nghĩa là tham dự vào công trình cứu rỗi của Chúa Giêsu. Qua mẻ cá lạ lùng, Chúa Giêsu muốn chứng tỏ cho các môn đệ thấy rằng tự sức họ, họ không thể làm được gì. Thánh Phêrô thay mặt anh em đã thân thưa cùng Chúa Giêsu điều đó: “Chúng con đã vất vả suốt đêm mà không bắt được gì cả“. Thánh nhân không chỉ nói lên cái giới hạn bất toàn của con người, mà còn nhận ra thân phận tội lỗi yếu hèn của mình khi nhìn thấy mẻ lưới lạ:”Lạy Thầy, xin tránh xa con, vì con là kẻ tội lỗi“. Ý thức về thân phận ấy và sống cho đến cùng thân phận ấy là cả một cuộc chiến đấu cam go, phải vượt lên sự yếu đuối và phận người của mình. Hơn ai hết, thánh Phêrô đã cảm nghiệm được sự yếu đuối mỏng giòn của con người; cả cuộc đời ngư phủ đánh lưới người của Phêrô chỉ trở thành hữu hiệu với ý thức ấy. Càng thấy mình yếu hèn, con người càng sống gắn bó với Chúa; càng thấy mình vô dụng, con người càng trở nên hữu hiệu trong quyền năng của Chúa. Ra đi tản mát khắp nơi để trở thành ngư phủ đánh lưới người, tất cả các môn đệ đều nhớ lại bài học của mẻ cá lạ ấy và tâm niệm lời Chúa Giêsu: “Không có Thầy, các con không làm được gì“. Lời Chúa cũng mời gọi chúng ta tin tưởng nhìn vào tác động của Chúa. Ngài vẫn hiện diện trong con thuyền Giáo Hội, và ngoài mọi suy nghĩ, tính toán của chúng ta, Ngài vẫn tiếp tục thực hiện những điều cả thể, ngay cả những lúc Giáo Hội tưởng mình bị cản trở không làm được gì.
Lời Chúa mà Cố Giám mục Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi đã chọn lựa như một châm ngôn của đời Giám mục của mình:“Vâng lời Thầy con thả lưới” (Lc 5,11). Ngài sinh ra và lớn lên trong một gia đình đạo đức truyền thống tại giáo xứ Tôn Đạo (Giáo phận Phát Diệm), năm lên 11 tuổi, cậu bé Phêrô đã sẵn sàng nghe lời cha sở Pleneau Kim để “dâng mình cho Chúa” nhập trường Thử Ba Làng (Thanh Hóa) rồi Tiểu chủng viện Phúc Nhạc (Phát Diệm). 6 năm sau, khi chỉ mới 17 tuổi và đang học Trung học, cậu thanh niên Phêrô lại một lần nữa vâng lệnh Bề Trên là ĐGM Marcou Thành, rời Việt Nam sang nước Ý du học tại Trường Truyền Giáo Rôma. 7 năm sau (ngày 23-12-1933), ở tuổi 24, thầy Phêrô can đảm và quyết tâm nhận chức linh mục tại Đại Thánh Đường Thánh Phêrô (Vatican) rồi tiếp tục hoàn tất các học vị tiến sĩ triết học, cử nhân thần học và giáo luật tại Đại học Apollinaire, sau đó (năm 1935) lại qua Pháp theo học văn khoa tại đại học Công giáo Paris. Khi về nước, nhận các công việc khác nhau: từ Cha giáo Đại chủng viện Phát Diệm, dần dần kiêm thêm các công việc khác, ngài luôn chu toàn với một ý thức vâng lời phục vụ vì lòng yêu Chúa và Giáo hội Chúa; những bước tiếp theo của đời vị linh mục vẫn luôn được tín nhiệm để giao phó nhiều trọng trách, đã thêm một bước cao và dài hơn: chức vụ giám mục. Khởi đầu là giám mục Chính Tòa Bùi Chu (1950-1954), rồi đến một biến cố đầy thử thách cho đời giám mục của ngài: Phụ trách giáo dân di cư (1954-1957). Được bổ nhiệm là Giám mục Qui Nhơn, nhưng cao điểm của đức vâng phục và nhiệt tâm mục vụ của Đức Cố GM Phêrô Maria là quyết định đầy can đảm và mẫu mực của ngài khi nhận làm Giám mục Chính Tòa của giáo phận tân lập Đà Nẵng, được tách ra từ chính giáo phận mẹ Quy Nhơn mà ngài đang là Giám mục Chính Tòa (1957-1963). Ngài nhận GP mới ngày 01/05/1963.
* Ơn gọi kỳ lạ của người Mục tử:
Làm chủ chăn một giáo phận mới suốt 25 năm (1963-1988), những gian truân thử thách thuở ban đầu tưởng như sẽ vơi bớt và hanh thông theo thời gian; thế nhưng, như đường thánh giá vẫn luôn có những biến đổi theo từng chặng để dẫn tới đồi Canvê, cuộc hành trình “vâng lời Thầy, con thả lưới” trên biển đời của Đức Cố Giám mục Phêrô Maria cũng luôn ẩn hiện những sóng gió ba đào. Có thể nói, 13 năm cuối đời của Đức cha Phêrô Maria trên cương vị chủ chăn giáo phận đã được chuyển qua một hướng khác, đặc biệt và khác lạ, khởi đi từ một quyết định vâng phục mới của ngài. Sự vâng phục dựa trên Thánh ý Chúa và lòng yêu thương của vị mục tử để quyết định chọn một vị giám mục phó cho mình và giáo phó cho người kế vị những trọng trách tương ứng. Sự vâng phục tiếp theo chắc chắn phát xuất từ lòng phó thác vào Chúa và sự khiêm nhường sâu thẳm để chấp nhận một đời sống ẩn dật tại vùng đất của những chứng nhân đức tin: linh địa Đức Mẹ Trà Kiệu.
* Hoa trái của niềm Hy vọng,
Khi suy tư và chia sẻ về hành trình ơn gọi và sứ mạng của vị Mục tử yêu quý Phêrô Maria, cũng chính là lúc mỗi người chúng ta tự hứa: chúng ta phải làm gì cho Chúa, làm gì cho Giáo Hội của Chúa, làm gì cho Giáo phận với ơn gọi của mình nơi đời sống xã hội hôm nay. Cùng bước theo Chúa Giêsu Kitô, tiếp nối sứ mạng của Ngài, chắc chắn mỗi thành phần Dân Chúa trong Giáo Phận luôn phải đồng lòng tin tưởng vào Chúa Giêsu trên hành trình sứ mạng Kitô hữu của mình, trong đó không thể thiếu chặng đường lên núi Sọ với Chúa: với tất cả những cay đắng, đơn côi và ê chề của thập giá, không thiếu niềm vui, hạnh phúc, nhưng có đó những khổ đau, mất mát, chia ly và nước mắt. Nhũng thập giá ấy lại trở nên Thánh Giá khi có một tình yêu lớn, những cay đắng, đơn côi và ê chề kia sẽ mặc một giá trị và ý nghĩa mới làm nên căn tính đích thực của những người mang Đức Kitô trong cuộc đời mình: cho đi hạnh phúc riêng tư của chính mình, để đón nhận niềm hạnh phúc lớn hơn; cho đi sự sống của chính mình vì Chúa Giêsu và vì ơn gọi Kitô hữu để đón nhận sự sống đích thực từ Đấng là nguồn sống và sức mạnh là những giá trị lớn nhất của niềm tín thác nơi cuộc sống chúng ta.
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,
Trong ngày Vị linh mục đón nhận bổn phận là mục tử của Giáo xứ Trà Kiệu, kiêm Giám đốc Trung tâm Thánh mẫu Trà Kiệu. Xin cộng đoàn phụng vụ cầu nguyện để các vị mục tử xin Chúa luôn đỡ nâng, đồng hành và yêu thương, để luôn cố gắng là “Alter Christus-Hiện thân của Chúa Kitô” bằng cách rà soát lại đời sống của mình, để có thể sống đúng và sống đẹp theo hình ảnh Đấng chăn chiên lành, nơi Giáo Hội và trong thế giới. Điều đặc biệt là sống lời mời gọi phục vụ như gương của chính Chúa Giêsu:“Cũng như Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người”(Mt 20,28). Khi chúng ta chấp nhận lời “Xin Vâng” với Thiên Chúa qua Lời của Ngài, qua các Bí tích, qua Giáo Hội, qua cuộc sống đức tin tin, đức ái nơi cuộc đời; chính chúng ta cũng phải biết nói “Không” với những cái tôi tính toán, ích kỷ, kiêu ngạo, đam mê của mình; để với sự tự do chọn lựa, mà “Vâng” theo tiếng gọi tình thương của Chúa trong khiêm hạ, tin tưởng phó thác và cậy trông: biết cảm nhận sự hiện diện của Chúa Giêsu trong cuộc đời mình, và mang Chúa đến với anh chị em bằng quảng đại, yêu thương, sẻ chia, tha thứ, thăm viếng, cộng tác giúp đỡ trong tinh thần yêu thương và phục vụ.
Chính lúc này chúng ta càng hiểu hơn tâm tình của Đức Thánh Cha Phanxicô:“Nhiều cá nhân và gia đình đang sống thời khắc vô định gây ra bởi những vấn đề kinh tế-xã hội, đặc biệt là những người nghèo. Chúng ta tự hỏi: chúng ta có thể góp phần chữa lành thế giới hôm nay không? Như các môn đệ của Thầy Giêsu, là thầy thuốc linh hồn và thể xác, chúng ta được mời gọi tiếp tục “hành động chữa lành và cứu độ của Ngài” theo nghĩa thể lý, cộng đoàn và tinh thần”…“thời gian thử thách này cho chúng ta cơ hội để hướng cuộc sống chúng ta trở về với Thiên Chúa; nó mời gọi chúng ta dùng cuộc sống phục vụ tha nhân, ý thức những bất công và thức tỉnh trước tiếng kêu của người nghèo và trái đất bị đau bệnh. Chúa Giêsu Kitô tỏ cho các tín hữu thấy rằng chúng ta không bị tê liệt bởi đại dịch. Chính Chúa Giêsu KiTô mang hy vọng, tin tưởng và khuyến khích, củng cố ý thức liên đới cho chúng ta trong hành trình sống và giới thiệu Chúa Giêsu Tình yêu cho mọi người”.
Xin Phúc lành Tình Yêu của Thiên Chúa Lòng Xót Thương, qua lời cầu bầu của Đức Mẹ Maria, Đức Mẹ Trà Kiệu và Chân phước Anrê Phú Yên, xin Chúa luôn ban muôn ơn lành cho cộng đoàn phụng vụ, với sức khỏe, nghị lực, niềm vui, hạnh phúc và bình an. AMEN.
+ Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân
Giám mục Giáo phận Đà Nẵng
