Bài Giảng Lễ Của ĐC Giuse Đặng Đức Ngân Trong Thánh Lễ An Táng Cha Cố Phanxicô Xaviê

BÀI GIẢNG LỄ AN TÁNG  CHA CỐ F.XAVIE ĐẶNG ĐÌNH CANH 

(LC Mt 5, 1-12a)

Dù hôm nay chúng ta không thể hiện diện tại Giáo xứ Chính tòa Giáo phận, chỉ có thể tham dự thánh lễ trực tuyến, để hiệp ý cùng Đức Giám mục Giáo phận, đại diện quý Linh mục, phó tế, tu sĩ nam nữ, cùng một số đại diện rất ít giáo dân của cộng đồng Dân Chúa Giáo phận Đà Nẵng dự lễ an táng Cha cố Phanxicô Xaviê Đặng Đình Canh, nguyên Tổng Đại diện Giáo phận chúng ta. Đây là thánh lễ cuối cùng của Cha cố Phanxicô Xaviê Nhà thờ Chính tòa (mà Ngài đã từng làm Cha quản xứ), để từ nay thân xác của Cha Cố sẽ về với quý anh em Linh mục và người thân đã ra đi trước tại vườn thánh Giáo xứ An Ngãi. Đây còn là thánh lễ của sự gặp gỡ liên đới giữa tình Chúa và tình người: sự gặp gỡ sẻ chia và hiệp nhất của tình huynh đệ linh mục đoàn giáo phận, của đời tận hiến trong gia đình Gp, là tình thân quen, và liên đới trong bổn phận và sứ vụ linh mục với đoàn chiên các nơi ngài phục vụ; cũng là thánh lễ của niềm hy vọng vào sự sống lại trong Chúa Giêsu Kitô Tử nạn Phục Sinh, để xin Chúa sớm đón nhận linh hồn Cha cố Phanxicô Xaviê vào Thiên đàng.

Trước hết, chúng ta cùng suy tư Lời Chúa qua Tin Mừng của Thánh Matthêu, đó là Bài giảng trên núi về Tám mối Phúc thật mà Chúa Giêsu Kitô đã công bố. Mỗi khi chúng ta được nghe về Tám mối Phúc thật, tâm hồn chúng ta thật sự bâng khuâng và an bình để chọn lựa sống như Chúa mời gọi. Đúng như lời ĐTC Phanxicô đã nhận định:“Các Mối Phúc chiếu sáng cuộc đời của các tín hữu cũng như của nhiều người không có đức tin. Thật là khó mà không bị đánh động bởi những lời này của Chúa Giêsu, và mong ước hiểu và đón nhận những lời này cách trọn vẹn luôn là điều đúng đắn. Các Mối Phúc chứa đựng ‘thẻ căn cước’ của người Kitô hữu, là thẻ căn cước của chúng ta, bởi vì nó phác thảo gương mặt của chính Chúa Giêsu, lối sống của Người.”

Khi đó, nhìn thấy đám đông đi theo mình, Chúa Giêsu đi lên một sườn đồi bao quanh hồ Galilê, rồi ngồi xuống, các môn đệ đến gần Người. Người hướng về các môn đệ và loan báo Tám Mối Phúc thật. Như vậy, đây là thông điệp không chỉ được công bố với các môn đệ, nhưng ở gần đó là đám đông dân chúng, nghĩa là đại diện toàn thể nhân loại. Lời Chúa công bố Tám Mối Phúc là sứ điệp dành cho toàn thể nhân loại. ĐGH Phanxicô chia sẻ:“Để ban chính mình cho chúng ta, Thiên Chúa thường chọn những con đường chúng ta không thể nghĩ đến, có thể là những con đường giới hạn của chúng ta, của nước mắt của chúng ta, của những thất bại của chúng ta. Đó là niềm vui phục sinh, niềm vui mang dấu thánh nhưng sống động, niềm vui đi qua sự chết và kinh nghiệm về quyền năng của Thiên Chúa. Các Mối Phúc luôn luôn đưa chúng ta đến niềm vui. Nó là con đường để đi đến vui mừng”. Trong Tám Mối Phúc, ĐTC nói có một mối phúc đặc biệt:“Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp”. Tôi không có ý nói rằng đây là điều quan trọng nhất trong tất cả các mối phúc, nhưng mối phúc này giúp chúng ta suy ngẫm rất nhiều: Phúc thay ai hiền lành. Vâng, đó chính là sự Hiền lành. Chúa Giêsu đã nói: “Hãy đến với Ta và hãy học cùng Ta, vì Ta có lòng hiền hậu và khiêm nhường trong lòng”. Trở nên hiền lành chính là phương thế giúp chúng ta đến gần với Chúa Giêsu”. Vì những thái độ đối nghịch với Tám Mối Phúc sẽ luôn luôn gây thù hằn và chiến tranh, như chúng ta chứng kiến đã có rất nhiều những sự dữ đã xảy ra. Nhưng sự hiền lành trong tâm hồn không phải là một điều ngu xuẩn, hoàn toàn không phải vậy: mà nó là một điều gí đó cao cả hơn. Đó là khả năng để được chìm sâu và thấu hiểu được sự vĩ đại của Thiên Chúa, và thờ lạy Ngài”. Khi chọn lựa Lời Chúa về Tám mối Phúc thật, và đặc biệt nhắc tới mối Phúc:“Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp”. Chính chúng ta cũng nhận ra rằng: Phúc thay ai hiền lành trong cái thế giới chồng chất các cuộc chiến, những lập luận hận thù. Chúa Giêsu nói: hãy nói không với chiến tranh, nói không với hận thù. Hãy sống hòa bình và hiền lành. Nếu chúng ta hiền lành trong cuộc sống, mọi người sẽ nghĩ rằng chúng ta đang đi ngược dòng, không được khôn cho lắm. Cứ để họ nghĩ như thế đi. Nhưng chính khi chúng ta dám sống sự hiền lành này, chúng ta chắc chắn sẽ thừa hưởng Phúc lành của Chúa.

Khi chúng ta nói tới cuộc đời của Cha cố Phanxicô Xaviê Đặng Đình Canh, nguyên Tổng đại diện Giáo phận Đà Nẵng; tôi đã mượn tư tưởng của Đức Cha GP Vinh trong lời Phân ưu với GP và của một linh mục trong Giáo phận viết về cha cố với những cụm từ: Hiền lành, khiêm nhường, tận tụy và cần cù. Quả thật, đó chính là di sản tinh thần mà Cha cố Phanxicô Xaviê đã sống và thực hiện trong 81 năm cuộc đời, và 51 năm là Linh mục của Chúa tại Giáo phận Đà Nẵng.

Cha cố Phanxicô Xaviê Đặng Đình Canh sinh ngày 22/11/1940 tại Đại Ơn, Ngọc Hòa, Chương Mỹ, thuộc Tổng Giáo phận Hà Nội. Ông bà cố sinh được 2 con gái và 4 con trai, mà Cha F.X là trưởng nam. Khi sinh ra không được khỏe mạnh như các anh chị; nhưng nhờ Ơn Chúa và tình thương của Cha mẹ mà khỏe lại; ngài đã từng tâm sự: quả thật cha mẹ tôi đã sinh ra tôi lần thứ hai. Chú Canh lớn dần với bao sự kiện của tuổi thơ, nào là chú giúp lễ, nào giúp gia đình, đi học…tới năm 1951, tức chú 11 tuổi được một linh mục mời gọi đi học xa; cha mẹ đã đồng ý cho con mình sống xa gia đình. Đó chính là bước ngoặt trong cuộc đời của chú, vì từ đây chú sẽ đi một con đường khác với mọi người trong nhà; con đường dâng mình cho Chúa và Giáo hội. Đó là ngày 15/08/1951 chú được đưa vào Tiểu chủng viện Hoàng Nguyên của Tổng Giáo phận Hà Nội; nhưng thời kỳ này tiểu chủng viện Hoàng Nguyên đã chuyển lên Tiểu chủng viện Pio XII-Hà Nội. Những biến động xã hội của sự kiện 1954; vào buổi sáng ngày 19/07/1954 các chú đã cùng quý Cha tạm biệt Hà Nội lên đường vào Nam, hành trình vẫn tiếp tục với nghị lực của tiếp tục hành trình chọn lựa ơn gọi đời tu. Sau khi hết trung học, các chú trong tiểu chủng viện di cư nhận một giáo phận. Lúc đó có người khuyên chú Ph.Xavie nên chọn Kontum, Cần Thơ hoặc Sài Gòn. Nhưng chú nghĩ Miền Trung nghèo nàn, nhiều người chưa có đạo, đã đã quyết định chọn Qui Nhơn dù không quen biết một ai ở đó. Sau khi làm đơn nhận GP Qui Nhơn, ĐC Gp Qui Nhơn sai chú về Qui Nhơn giúp việc tại Tiểu chủng viện Làng Sông. Cho tới đầu năm 1963; khi Tòa Thánh chia Giáo phận Đà Nẵng tách ra từ Giáo phận Qui Nhơn; một lần nữa thày Ph.Xavie lại phải chọn lựa ở lại Qui Nhơn hay về Đà Nẵng; thày đã nghĩ như sau: Qui Nhơn là một Giáo phận lâu đời, cổ kính; nên thày quyết định chọn Gp Đà Nẵng cho có một khởi đầu mới. Sau khi đã chính thức thuộc về Gp Đà Nẵng, thày được tiếp tục đi học tại Giáo hoàng Học viện Piô X Đà Lạt. Ngày 28/11/1970 thày tròn 30 tuổi đã được chịu chức Linh mục tại Tgp Sài gòn. Sau những tháng ngày vui vẻ của tâm tình Tạ Ơn, cha đã nhận bài sai và về làm Phó xứ Chu Lai vào ngày 23/06/1971, và hai năm sau, năm 1973 đã nhận làm cha quản xứ Chu Lai của GP Đà Nẵng. Một lần nữa những biến động xã hội năm 1975 đã thay đổi cuộc đời ngài, ngài đã đi Sài gòn ngày 06/04/1975. Sau khi chính phủ mới kêu gọi ra trình diện; cha đã ra trình diện ngày 13/05 rồi 14/05 đáp xe về lại Chu Lai. Ngày 27/05 mời gọi tập trung học tập…rồi cứ đi mãi: Kỳ Chánh, Kỳ Trà, Kỳ Sơn…để nói về thời kỳ này, tôi thấy câu truyện sau nói lên tất cả con người của Cha Ph.Xaviê:“Vào tháng 05/1975, tôi vào trại Tiên Lãnh 1 và gặp cha Canh ở đó. Cha con ngày ngày đi xa cả mười mấy cây số đường rừng cõng gạo về trại là cực kỳ gian khổ…Rồi chúng tôi được chuyển xuống ở Kỳ Sơn T3. Ở đây, Cha đã âm thầm giúp tôi xưng tội, cầu nguyện và đặc biệt nhất Cha đã cử hành“Thánh lễ trong Thúng”mà đời tôi không bao giờ quên. Một lần Cha Vy lên thăm Cha, ngoài quà bánh, còn có một“Chai nước mắm”và một“Bịch Bánh Khô”. Một đêm, sau cơm tối và họp điểm danh, Cha nhắn tôi tới nhà trại của Cha, vì tôi quen thân Cha từ trên Tiên Lãnh rồi. Cha bưng cái thúng mà Cha học đan còn dở dang ra ngoài bãi đất vắng trong khuôn viên trại. Hai Cha con ngồi trong bóng tối. Tự dưng Cha bảo:“Anh thinh lặng xét mình xưng tội với Cha rồi dâng lễ nhé”. Và thánh lễ trong chiếc thúng dỡ dang ấy diễn ra rất nhanh.“Vì trong đêm bị nộp chính Người cầm bánh…cùng một thể thức Người cầm chén trong tay thánh thiện”. Bánh được bẻ ra trao tay và “ra đi bình an”. Cứ tối thứ Bảy lại có thêm vài anh em thật tín cẩn được lãnh nhận nơi Cha phép giải tội và Thánh thể Chúa. Tối thứ Bảy nào Cha cũng mang cái thúng dỡ dang ấy ra ngoài bãi đất vắng đan mãi mà không thấy xong, cho tới ngày bị phát hiện và bị cấm. Ghi nhớ ơn Cha mãi. Cha đã hiến dâng, kiên trung và yêu mến Chúa như thế đó”. Như vậy, cho tới ngày 8/1/88 Cha PX mới trở về với Giáo phận, hành trình 13 năm trời tập trung đầy thử thách đức tin và ơn gọi.

Kể từ khi trở về GP, lúc đó ngài đã 48 tuổi và qua 18 năm linh mục; sau một thời gian nghỉ ngơi và giúp việc Cha Giuse Nguyễn Trung Thành ở Giáo xứ Tam Tòa, ngày 02/07/1991 được bổ nhiệm Cha quản xứ Gx Thanh Đức, Ngài phục vụ ở đó 13 năm; tới năm 1998 tới năm 2000 phụ trách thêm giáo xứ Ngọc Quang. Từ năm 2004 tới năm 2010 làm quản xứ Giáo xứ Chính tòa; từ năm 2006 tới năm 2012 làm Tổng Đại diện Gp Đà Nẵng, từ năm 2010 tới 2014 làm quản xứ Giáo xứ Nội Hà. Năm 2014 tuy mới 74 tuổi, nhưng vì sức yếu Ngài đã xin nghỉ Hưu tới ngày về với Chúa, hồi 19g07 tối thứ Tư, ngày 29/09/2021 tại Giáo xứ Chính tòa, chính ngày lễ Ba Tổng lãnh TT Micae, Gabrie và Raphae; ngài hưởng thọ 81 tuổi với 51 năm Linh mục. Lời Chúa Giêsu mà Cha cố PX chọn lựa: “Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp” giúp Ngài sống trọn vẹn hành trình Ơn gọi Linh mục với Hiền lành, khiêm nhường, tận tụy và cần cù. Khi chấp nhận chết đi cái tôi của mình là hiến thân phục vụ, đón nhận thử thách kể cả khi khắc nghiệt nhất vì động lực tình yêu chân thành, để cố gắng mang lại niềm vui, hạnh phúc cho người khác. Di sản đó, Ngài đã học hiểu  từ chính nơi Đức Giêsu Kitô, Thầy Chí Thánh đã mời gọi Cha cố Ph.Xaviê, là cố gắng trở nên “Alter Christus-Hiện thân của Đức Kitô trong ơn gọi và sứ vụ“. Giờ đây, chúng ta cùng dâng lên Chúa lời cầu khẩn tha thiết: Lạy Chúa Giêsu Kitô Tử Nạn Phục Sinh, xin sớm đón nhận linh hồn Cha cố Phanxicô Xaviê Đặng Đình Canh yêu quý của chúng con vào Thiên Đàng. AMEN.

+ Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân

Giám mục Giáo phận Đà Nẵng