Lễ Hiển Linh
LỄ HIỂN LINH
2-1-2022
CHẦU THÁNH THỂ
Giáo xứ Tam Kỳ
GIÁO HUẤN SỐ 6
NHỮNG NẺO ĐƯỜNG TUỔI TRẺ
Tuổi trẻ và dấn thân (tt)
Cha kêu gọi các bạn trẻ vượt qua những nhóm nhỏ của mình để xây dựng tình huynh đệ trong xã hội, trong đó mọi người phục vụ thiện ích chung. Đàng khác sự hiềm khích sẽ tàn phá. Các gia đình bị tàn phá bởi hiềm khích. Các quốc gia bị tàn phá bởi hiềm khích. Và sự hiềm khích lớn nhất là chiến tranh… Vì thế, hãy tìm cách xây dựng tình huynh đệ trong xã hội. Quả thật không dễ dàng, nó luôn có nghĩa rằng phải từ bỏ điều gì đó và biết thương lượng, nhưng nếu ta làm thế để giúp ích, thì ta sẽ có kinh nghiệm tuyệt vời về việc gạt qua những khác biệt để cùng nhau theo đuổi điều cao quí hơn. Nếu nhờ những cố gắng dù nhỏ hay lớn của mình mà chúng ta có thể tìm thấy những điểm đồng thuận ở giữa sự xung khắc, có thể xây dựng những nhịp cầu và đem lại sự bình an cho mọi người, thì chúng ta sẽ kinh nghiệm cái phép lạ của nền văn hóa gặp gỡ. Đây là một điều mà các bạn trẻ có thể mạnh dạn và hăng say theo đuổi (Tông huấn Đức Ki-tô hằng sống số 169).
———————-
LỄ HIỂN LINH
(Is 60,1-6; Ep 3,2-3a.5-6; Mt 2,1-12)
Các nhà chiêm tinh, các vị đạo sĩ là ai?
- Sách Kinh Thánh của nhóm CGKPV viết: “Ở Trung Đông xưa, nhất là tại Ba Tư, các vị chiêm tinh hoặc đạo sĩ là lớp người trí thức của thời đại, thường thuộc hàng tư tế và làm cố vấn cho các nhà vua” (ấn bản trang 2126).
- Sách Đức Giê-su của Đức Bê-nê-đíc-tô 16 viết: “Đạo sĩ là thành phần của giới tư tế Ba Tư. Trong văn hóa Hy Lạp họ được xem như những người đại diện cho một tôn giáo (Nguyễn Văn Trinh chuyển ngữ, tập III trang 130).
- Ông William Barclay viết trong Tin Mừng Thánh Mat-thêu: “Theo ông Hê-rô-đô-tus, các Magi là một bộ lạc Ma-đi-an. Họ là một trong những thành phần dân chúng của đế quốc Ba Tư. Họ cố gắng lật đổ nhóm người Ba Tư để nắm chính quyền. Sau khi thất bại, họ từ bỏ tham vọng chính trị, trở thành nhóm người tư tế, như nhóm Lê-vi trong dân Ít-ra-en. Những người Magi trở thành thầy dạy các vua Ba Tư. Ở Ba Tư, người ta không được dâng hiến lễ vật, nếu không có thầy tư tế. Các Magi có tài về thuốc, về thiên văn và về triết học. Họ cũng biết giải thích các giấc mộng. Về sau từ “magi” bị hạ thấp để chỉ về những người bói toán, đồng bóng… Tiên khởi họ là những người tốt, thánh thiện và biết đi tìm chân lý.
Có giai thoại đã cho rằng con số các nhà chiêm tinh đến thờ lạy Hài Nhi Giêsu là 12 vua. Sau đó căn cứ theo ba lễ vật cho rằng có 3 vua. Vì thế ngày xưa gọi là Lễ Ba Vua. Nay thì gọi là Lễ Hiển Linh. Người ta cũng cho biết ba vua tên là: Gas-par, Mel-thi-or và Bal-tha-sar. Vua Melthior già, tóc mầu nâu, râu dài, mang lễ vật vàng. Vua Gaspar trẻ, không có râu, da đỏ, mang nhũ hương. Vua Balthasar da đen, râu lún phún, mang mộc dược (Cha Tảo chuyển ngữ, trang 18-19).
Bài Tin Mừng (Mt 2,1-12): Các nhà chiêm tinh đi tìm Chúa, nhờ nhìn thấy ngôi sao : “Chúng tôi đã thấy ngôi sao của Người xuất hiện bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người” (Mt 2,2). Ngày xưa người ta tin rằng: khi một ngôi sao lạ xuất hiện là có một đấng vị vọng ra đời. Vua Alexandre của Hy Lạp hay vua Caesar của Rôma sinh ra, người ta cũng nói có sao lạ xuất hiện. Người Hy lạp gọi những người nổi tiếng là sao. Ngày nay cũng vậy, các tài tử nổi tiếng gọi là “minh tinh màn bạc” (ngôi sao sáng của sân khấu); các cầu thủ giỏi gọi là “siêu sao”. Trong nghề bói toán, người ta cũng xem “sao chiếu mệnh” để biết vận mạng con người. Người Do Thái cũng vậy, nên sách Dân Số có lời sấm của Ba-la-am: “Một vì sao xuất hiện từ Gia-cóp, một vương trượng chỗi dậy từ It-ra-en” (Ds 24,17).
Các nhà chiêm tinh theo ngôi sao lạ đi tìm. Ngôi sao lạ không đưa họ tới Belem, mà đưa họ tới Giêrusalem. Tới Giêrusalem, họ phải hỏi vua Hêrôđê: “Đức vua dân Do Thái mới sinh hiện ở đâu” (Mt 2,2). Vua Hêrôđê hỏi các thượng tế và kinh sư. Họ trả lời: “Tại Belem, miền Giuđê” (2,5). Các nhà chiêm tinh đã tới Belem, dâng lễ vật cho Chúa Hài Nhi: vàng, nhũ hương và mộc dược. Vàng ám chỉ đến vương quyền. Ngày xưa vua Việt Nam cũng mặc áo mầu vàng và cái gì của vua cũng là mầu vàng: ngai vàng. Nhũ hương ám chỉ đến chức tư tế. Mộc dược ám chỉ cuộc thương khó của Chúa, vì mộc dược dùng để tẩm liệm người chết.
Bài đọc 1 (Is 60,1-6): Các nhà chiêm tinh tìm đến Belem để thờ lạy Chúa thể hiện lời ngôn sứ I-sai-a trong bài đọc 1 của thánh lễ: “Chư dân sẽ đi về phía ánh sáng của ngươi, vua chúa hướng về ánh bình minh của ngươi mà tiến bước” (Is 60,3). Người ta vẽ ảnh hình các nhà chiêm tinh đi lạc đà là lấy hứng ở câu nói cũng của ngôn sứ Isaia: “Lạc đà từng đàn che rợp đất, lạc đà Ma-đi-an và Ê-pha: tất cả những người từ Sơ-va kéo đến, đều mang theo vàng với trầm huơng và loan truyền lời ca tụng Đức Chúa” (60,6).
Ma-đi-an, Ê-pha và Sơ-va là những địa danh của miền Ả Rập. Tên Sơva nhắc đến biến cố bà Sơva đã tìm đến vua Salômôn, để học hỏi sự khôn ngoan, và dâng cúng mọi lễ vật quí giá. Thật ra, ngôn sứ Isaia chỉ nói về dân Israel vào những năm 537-520. Dân vừa được vua Kyrô của Babylon cho trở về quê hương. Lòng hăng say buổi đầu dần dần tàn lụi. Họ đã nản lòng nhụt chí, khi nhìn đến mảnh đất quê hương bị các dân lân bang ngoại đạo đến ở, đặc biệt là miền Samari. Rồi cảnh thành phố Giêrusalem qua 50 năm lưu đày bị bỏ hoang, Đền thờ thì bị tàn phá bình địa. Công việc tái thiết cũng đầy vất vả khó khăn.
Chính trong hoàn cảnh buồn chán đó, ngôn sứ Isasia đã cất tiếng an ủi và khích lệ họ: “Đứng lên, bừng sáng lên, Giêrusalem hỡi, vì ánh sáng của ngươi đến rồi. Vinh quang của Đức Chúa như bình minh chiếu rọi” (60,1); nghĩa là sau những ngày đau thương khó khăn là những ngày huy hoàng vui sướng: “Trước cảnh đó, mặt mày ngươi rạng rỡ, lòng dạ ngươi hớn hở tưng bừng, vì nguồn giầu sang sẽ đổ về từ biển cả, của cải muôn dân nước sẽ tràn đến với ngươi” (60,5). Đền thờ Giêrusalem không chỉ có người Israel đến bái thờ Thiên Chúa, mà cả muôn dân muôn nước cũng sẽ đến bái thờ. Việc các nhà chiêm tinh, những người ngoại giáo, đến bái thờ Hài Nhi Giêsu thể hiện lời ngôn sứ Isaia. Chẳng ngờ lời ngôn sứ được thể hiện trong chính con người Chúa Giêsu.
Bài đọc 2 (Ep 3,2-3a.5-6): Trong thư Ê-phê-sô của bđ2 thánh lễ hôm nay, Thánh Phaolô viết việc Thiên Chúa tỏ cho dân ngoại biết Người. Gọi là “kế hoạch ân sủng”: “Hẳn anh em đã được biết về kế hoạch ân sủng mà Thiên Chúa đã ủy thác cho tôi” (Ep 3,2). Thiên Chúa ủy thác cho thánh Phaolô vì Thiên Chúa đã dành ngài cho dân ngoại (Cv 9,15). Thánh Phaolô còn gọi là “Mầu nhiệm của Đức Kitô”: “Người đã mặc khải để tôi biết mầu nhiệm Đức Kitô…Mầu nhiệm đó là: trong Đức Kitô Giêsu và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được thừa kế gia nghiệp với nguời Do Thái” (Ep 3,3.6).
Việc Thiên Chúa mặc khải cho dân ngoại biết Thiên Chúa, ngày nay ta gọi là “hiển linh”, nghĩa là Chúa Giêsu tỏ hiện thiên tính của Người cho các dân nước. Chính vì thế, chúng ta không còn gọi là Lễ Ba Vua, mà gọi là Lễ Hiển Linh.
Chúng ta có thể đưa ra câu hỏi: Thiên Chúa tỏ cho mọi người biết Chúa, vậy sao chỉ có một số ít người biết Chúa, còn đa số chưa biết Chúa ? Có nhiều lý do, nhưng qua câu chuyện các nhà chiêm tinh thánh lễ hôm nay, có thể cho chúng ta biết một số lý do. Chuyện các nhà chiêm tinh tìm Chúa là một cuộc hành trình đức tin. Cuộc hành trình đức tin gồm 2 giai đoạn:
1/ Nhìn ngôi sao, chiêm ngắm vũ trụ
2/ Nhờ sự chỉ dẫn Kinh Thánh của các thượng tế và kinh sư của vua Hêrôđê.
Cuộc hành trình đức tin của mỗi người chúng ta cũng thế. Trước hết là nhìn trời mây và vạn vật mà biết có Thiên Chúa; sau đó nhờ Lời Chúa mà biết được Thiên Chúa là ai. Nếu không cần Lời Chúa thì ngôi sao cứ dẫn họ tới thẳng hang đá Belem, chứ ghé qua vua Hêrôđê làm gì?
Những người lương họ cũng biết Thiên Chúa, vì họ nhìn vũ trụ mà biết có “Ông Trời”. Nhưng họ chưa biết Chúa Giêsu, là vì họ chưa được nghe và đọc Lời Chúa. Thánh Phaolô viết trong thư Rôma : “làm sao họ kêu cầu Đấng họ không tin? Làm sao họ tin Đấng họ không đựơc nghe? Làm sao mà nghe, nếu không có ai rao giảng? Làm sao mà rao giảng, nếu không được sai đi? Như có lời chép: Đẹp thay bước chân những sứ giả loan báo Tin Mừng” (Rm 10,14-15). Như vậy, người Việt Nam tất cả đều biết Chúa, nhưng không đến thờ lạy Chúa, là vì họ chưa được nghe chúng ta rao giảng Lời Chúa.
Lễ Hiển Linh hôm nay là cơ hội thuận tiện để chúng ta suy nghĩ, cầu nguyện và dấn thân trong việc truyền giáo. Vào các hội đoàn, sống gương mẫu : tốt đạo đẹp đời cũng là cách truyền giáo.
Cầu nguyện Tv 71,10-11
Từ Tác-sít và hải đảo xa xăm
hàng vương giả sẽ về triều cống.
Cả những vua Ả rập, Xơ-va
cũng đều đều đến tiến dâng lễ vật
Mọi quân vương đều phủ phục trước bệ rồng
muôn dân nước đều phủ phục.
Linh mục Giuse Nguyễn Trung Thành
