Toàn Văn Bài Giảng Thánh Lễ Đức Maria – Mẹ Thiên Chúa, Của Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân
BÀI CHIA SẺ THÁNH LỄ ĐỨC MARIA – MẸ THIÊN CHÚA
Trung tâm Thánh Mẫu Trà Kiệu (01/01/2019)
********
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,
Hôm nay, ngày đầu năm mới Dương Lịch 2019, chúng ta vui mừng cử hành lễ Đức Maria Rất Thánh, Mẹ Thiên Chúa, cũng là ngày cuối của Tuần Bát Nhật Giáng Sinh khi chúng ta đang cử hành mầu nhiệm Chúa Kitô, Con Thiên Chúa-Ngôi Lời Nhập thể, sinh hạ bởi Đức Trinh Nữ Maria, là trưởng tử hòa bình đích thực của chúng ta.
Tước hiệu Đức Maria Mẹ Thiên Chúa là một tước hiệu đã có từ lâu đời trong Giáo Hội. Đây là một tước hiệu xứng hợp ơn mọi tước hiệu khi nói về Đức Trinh Nữ Maria. Vào thế kỷ V, Công đồng Ephêsô đã định tín Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa vì thực sự Mẹ đã sinh ra Con-Thiên-Chúa-làm-người. Như vậy, từ công đồng Ephêsô này, tước hiệu Maria Mẹ Thiên Chúa đã trở thành tước hiệu chính thức của Đức Trinh Nữ Maria. Đây là tước hiệu trổi vượt trên mọi tước hiệu mà Giáo Hội đã ca tụng và tôn vinh Đức Trinh Nữ Maria. Thánh công đồng Vaticanô II trong Hiến chế Tín lý về Hội Thánh đã viết: “Từ những thời xa xưa, Đức Trinh Nữ đã được tôn kính dưới tước hiệu là Mẹ Thiên Chúa, và các tín hữu đã khẩn cầu cùng ẩn náu dưới sự che chở của Người trong mọi cơn gian nan khốn khổ”. Đức Giáo Hoàng Piô XI viết:“Tín điều Mẹ Thiên Chúa là một mối nước mầu nhiệm vô tận, đã tuôn ra mọi đặc ân cho Đức Mẹ và nâng Người lên một địa vị cao sang tuyệt vời bên Thiên Chúa”.
Lời Chúa mà chúng ta vừa nghe, giúp chúng ta tìm về máng cỏ để học gương sống của các mục đồng và của Mẹ Maria trước mầu nhiệm Con Thiên Chúa Nhập thể làm người. Cùng với các mục đồng sau khi nhận được tin báo Đấng Cứu Thế giáng trần, họ liền mau mắn lên đường để chiêm ngắm Chúa Hài Đồng. Họ nhận biết Đấng Cứu Thế được sinh ra bởi Mẹ Maria vì trong hang đá có Mẹ và Thánh Giuse. Mẹ thực là Mẹ Thiên Chúa bởi Mẹ đã sinh hạ Con Thiên Chúa giáng trần. Khi chấp nhận cưu mang Con Thiên Chúa Nhập thể, Trinh nữ Maria đã đáp trả với Sứ thần:“Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói”(Lc 1,38). Đây là lời đáp trả của đức tin, một đức tin đầy lòng tin tưởng và hy vọng, đức tin của Mẹ Maria là sự chấp nhận thánh ý Thiên Chúa, là tỉnh thức đón nhận sự mạc khải của Thánh ý Ngài. Với đức tin toàn vẹn, Mẹ Maria khám phá công cuộc tái tạo kỳ diệu của Thiên Chúa đối với nhân loại. Nhìn vào hang đá máng cỏ, chúng ta nhận ra sứ điệp hy vọng từ nơi đây: “Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta đến nỗi trao ban chính Con Một của Người cho nhân loại chúng ta”(x.Gio 3,16-17). Tình thương của Thiên Chúa được biểu lộ trọn vẹn nơi Người Con Nhập Thể của Ngài, và tình thương đó là nền tảng cho hòa bình dưới thế. Chính Ngôi Hai Nhập thể đã hòa giải con người với Thiên Chúa, con người với nhau và con người đổi mới tương quan với mọi loại tạo vật.
Giáo Hội đã dành ngày đầu năm dương lịch để cầu nguyện cho thế giới hoà bình như lời Đức Thánh Giáo hoàng Phaolô VI đã viết trong tông huấn Marialis Cultus, khi người dời thánh lễ kính trọng thể Mẹ Maria là Mẹ Thiên Chúa vào ngày 01.01 mỗi năm như sau: “Vì sự trùng hợp tốt đẹp giữa ngày 01 tháng Giêng với ngày thứ tám sau lễ Giáng Sinh mà chúng tôi đã đặt ngày đó là ngày thế giới hoà bình, mà thế giới mỗi ngày càng hưởng ứng thêm, và thành quả của hoà bình đã phát sinh trong lòng nhiều người”. Như lời Thánh vịnh 85 đã viết:
Tín nghĩa ân tình nay hội ngộ, hoà bình công lý đã giao duyên.
Tín nghĩa mọc lên từ đất thấp, công lý nhìn xuống tự trời cao.
Sứ điệp Hòa bình thế giới năm 2019 của Đức Thánh Cha Phanxico với chủ đề:“Chính trị tốt phục vụ hòa bình”. Sứ điệp Hòa Bình mở đầu như sau: Khi sai các môn đệ đi truyền giáo, Chúa Giêsu nói với họ: ”Khi vào bất kỳ nhà nào, trước tiên các con hãy nói: ”Bình an cho nhà này!”. Nếu tại đó có một người con của hòa bình, thì bình an của các con sẽ xuống trên người ấy, nếu không an bình ấy sẽ trở lại trên các con” (Lc 10,5-6). Trao tặng hòa bình là điều ở trọng tâm sứ mạng các môn đệ của Chúa Kitô. Và món quà này được gửi đến tất cả những người nam nữ đang khao khát hòa bình giữa những thảm trạng và bạo lực trong lịch sử nhân loại. ”Nhà” mà Chúa Giêsu nói, chính là mỗi gia đình, mỗi cộng đoàn, mỗi quốc gia, mỗi đại lục, với những đặc thù và lịch sử của họ; trước tiên đó là mỗi người, không phân biệt cũng chẳng kỳ thị. Đó cũng là ”căn nhà chung” của chúng ta: là trái đất trên đó Thiên Chúa đã đặt để chúng ta cư ngụ và chúng ta được kêu gọi ân cần chăm sóc trái đất ấy…Đức Thánh Cha Phanxico nhắc tới Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII viết trong Thông điệp Hòa Bình dưới thế, năm 1963 có đoạn: “Khi một người được tôn trọng trong các quyền lợi của mình, nơi người ấy sẽ nảy sinh một ý thức trách nhiệm phải tôn trọng quyền lợi của người khác”. Đức Giáo hoàng cũng nhắc tới tâm tình của Đức Đáng kính Phanxico Xavie Nguyễn Văn Thuận về “Mối phúc của các nhà chính trị”. Kết thúc Sứ điệp Hòa Bình năm 2019, Đức thánh Cha Phanxico đưa ra một dự phóng lớn về Hòa bình: Thực vậy, hòa bình là kết quả của một dự phóng chính trị to lớn dựa trên trách nhiệm hỗ tương và sự lệ thuộc nhau của con người. Nhưng hòa bình cũng là một thách đố đòi phải được đón nhận ngày qua ngày. Hòa bình là một sự hoán cải tâm hồn, và thật dễ nhìn nhận ba chiều kích không thể tách rời nhau của thứ hòa bình nội tâm và cộng đoàn ấy:
– hòa bình với chính mình, từ khước thái độ khăng khăng nhất mực, giận dữ và thiếu kiên nhẫn, và như thánh Phanxicô đệ Salê đã khuyên nhủ, hãy thực thi ”một chút” dịu dàng đối với bản thân”, để cống hiến ”một chút” dịu dàng đối với người khác;
– hòa bình với tha nhân; thân nhân, bạn hữu, người ngoại quốc, người nghèo, người đau khổ..; dám gặp gỡ và lắng nghe sứ điệp họ mang trong mình;
– hòa bình với thiên nhiên, tái khám phá sự cao cả của hồng ân Thiên Chúa và phần trách nhiệm của mỗi người chúng ta, trong tư cách là người dân của thế giới, công dân và là tác nhân xây dựng tương lai. Anh Chị em thân mến,
Ngày đầu tiên của năm mới dương lịch 2019 là thời gian thuận tiện để chúng ta nhìn lại một năm đã qua, nhìn lại cuộc sống của chính mình, nhìn lại những ưu khuyết điểm của chính mình. Nhìn lại chính mình để nhận thức những trách nhiệm, những bổn phận phải chu toàn với ơn gọi riêng của mỗi người. Nhìn lại chính mình để nhận ra những hạn chế, những yếu kém, yếu đuối của thân phận làm người. Thời gian của một năm trôi qua còn giúp chúng ta cảm nhận, đã làm người không ai trường sinh bất tử, bởi vì tiếng khóc chào đời cũng gắn liền với hơi thở cuối cùng của kiếp nhân sinh. Điều chúng ta suy tư là chúng ta đã làm gì, đã sống ra sao trong năm đã qua để giúp cho mình và giúp Giáo hội và xã hội.
Có lẽ gần gũi và thiết thân với chúng ta hơn cả: có thể là hạnh phúc, thành công, may mắn hay thất bại, đau khổ; có thể là bệnh tật, tai nạn, thất nghiệp, nghèo khó, thiên tai, môi trường độc hại, hoặc là cái chết của những người thân yêu ruột thịt hoặc sự đổ vỡ của tình yêu, tình vợ chồng, cha mẹ con cái…tất cả những biến cố lớn nhỏ đó cho chúng ta cảm nhận thân phận làm người. Những hạn chế của hiểu biết, của sức khỏe, của tuổi tác cộng với sự mong manh của thân xác càng làm chúng ta thấm thía hơn về thân phận dòn mỏng của con người. Chắc chắn chúng ta không chối bỏ thực tại của khổ đau, bệnh tật và chết chóc. Nhưng chúng ta cũng được mời gọi để không nhìn vào những biến cố đó như tiếng nói cuối cùng, như một ngõ cụt. Hướng đi lịch sử của loài người không phải là ngõ cụt của thất vọng, sự chết mà là Hy vọng và Sự sống. Cuộc sống luôn có ý nghĩa trong chương trình tràn đầy tình thương của Thiên Chúa, Đấng là Chủ tể Sự sống và Ân sủng.
Trong ngày đầu Năm Mới Dương Lịch, chúng ta luôn xác tín rằng: Thiên Chúa yêu thương chúng ta một cách lạ lùng đặc biệt, vượt quá sự hiểu biết hạn chế của mỗi người chúng ta. Ngài mời gọi và yêu thương con người trên mọi nẻo đường của cuộc đời. Niềm hy vọng của chúng ta là gặp gỡ Thiên Chúa trong mọi biến cố của cuộc đời. Lời của Thiên Chúa luôn vang vọng trong tâm hồn con người và gửi tới cho mỗi người chúng ta nhiều sứ điệp ý nghĩa và thiết thực.
Giờ đây, chúng ta hướng về Đức Mẹ Maria, là Mẹ Thiên Chúa, vì Mầu nhiệm Ngôi Lời Nhập thể và công cuộc Cứu độ loài người được nối kết nơi Đức Mẹ Maria. Xin Đức Mẹ giúp chúng ta nhận ra kỳ công của Thiên Chúa đã và đang thực hiện trong cuộc đời của mỗi người chúng ta, để cuộc đời chúng ta là sự đáp trả bằng ơn gọi riêng và không ngừng dâng lời cảm tạ tri ân, biết đón nhận tất cả thánh ý Chúa với một lòng tin tưởng phó thác và mau mắn thi hành.
Xin Phúc lành và Tình yêu thương của Chúa Giêsu Kitô luôn đồng hành, đỡ nâng, khích lệ quý cộng đòan hiện diện trong ơn gọi Đức Tin và cuộc đời. Amen.
Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân
Giám mục giáo phận Đà Nẵng
