Vài nhận định về chuyến tông du của ĐTC Phanxicô bên Mêhicô

Một vài nhận định của Cha Federico Lombardi, phát ngôn viên Toà Thánh, giám đốc đài phát thanh Vaticăng và của Felipe Arizmendi Esquivel, Giám Mục San Cristobal de las Casas về chuyến công du mục vụ của ĐTC

Chiều ngày 18 tháng 2 vừa qua ĐTC Phanxicô đã kết thúc tốt đẹp chuyến viếng thăm Mêhicô. Trong những ngày viếng thăm, báo chí, phát thanh và truyền hình  nước này đã dành nhiều trang tường thuật các sinh hoạt của ĐTC.

Trong số ra ngày 17 tháng 2 tờ Cronica đăng hình ĐTC gặp gỡ giới trẻ ở trang đầu với hàng tít lớn: “Sự giầu có của Mêhicô là người trẻ”. ĐTC Phanxicô xin giới trẻ đừng để cho mình bị mất giá trị, bị đối xử như hàng hoá. Ngài nói: “thật khó mà cảm thấy mình là sự phong phú của một quốc gia, khi không có cơ may có công ăn việc làm xứng đáng”. ĐTC khẳng định: “đó là một lời nói dối cho rằng hình thức sống duy nhất, để có thể là người trẻ, là để cuộc sống trong tay kẻ buôn bán ma tuý.”

ĐTC “khích lệ các linh mục tu sĩ nam nữ đừng trở thành công chức của Chúa, vì họ không phải là các công nhân của Thiên Chúa.” Trong các trang bên trong có một bài viết dài tường thuật cuộc gặp gỡ của ĐTC với giới trẻ. Cũng có hình chụp ĐTC bị một bạn trẻ kéo sắp té, vì anh ta muốn được ngài chúc lành, trong khi ĐTC đang cúi xuống hôn một người tàn tật. ĐTC quở trách: “Các bạn không được ích kỷ”. Ở trang 5 có hình ĐTC với ông thống đốc Morelia tặng ngài cuốn sách kể lại cuộc đời của ĐC Vasco de Quiroga. Trang bên trong có hàng tít: “41 triệu dân Mêhicô đã nhìn thấy Đức Giáo Hoàng qua truyền hình.”

Nhật báo Reforma đăng hình ĐTC bị kéo sắp té trên một người trẻ tàn tật ngồi xe lăn với hàng chữ “Đừng ích kỷ” và tựa đề lớn: “Chúa Giêsu không mời gọi chúng ta là những kẻ giết mướn”. Trong trang 7 có hình chụp ĐTC trong thánh lễ với hàng giáo sĩ tu sĩ tại Morelia với đề tựa: “ĐTC xin các linh mục đừng chịu trận”. Tờ rơi nói về ĐC Vasco de Quiroga, vị Giám Mục tiên khởi của Michoacán. Trang 8 cũng đăng hình ĐTC phát cáu: “Đừng ích kỷ” và bài tuờng thuật buổi gặp gỡ giới trẻ và nhấn mạnh trên sự kiện người trẻ Mêhicô không có cơ may tiến thân. Các tu sĩ dòng Tên chuyển thư của cha mẹ 43 người trẻ bị mất tích cho ĐTC. Trang 10 có bài viết dài liên quan tới các chi phí giáo phận Morelia phải trả cho chuyến viếng thăm của ĐTC. Trang 13 có bài viết dài phê bình ĐTC im lặng không nói gì về các linh mục lạm dụng tình dục trẻ em.

Nhật báo Milenio đăng hình ĐTC đội mũ Mêhicô đặc biệt của vùng Morelia với hàng tít lớn: “ĐTC nói với giới trẻ: Chúa Giêsu đã không bao giờ mời gọi các bạn trở thành các kẻ giết mướn”. Ở trang 4 có bài viết dài tựa đề: “ĐTC khích lệ các tu sĩ đừng chịu trận trước nạn bạo lực”, kể lại niềm vui của hàng giáo sĩ tu sĩ trong cuộc gặp gỡ với ĐTC. Trang 6 và trang 7 có hình của ĐTC với giới trẻ và chạy hàng tít lớn: “Ma tuý không phải là hình thức duy nhất sống tốt đẹp”. Có hình ĐTC đang ôm hôn hai bạn trẻ bị bệnh khờ và nhiều hình khác với người trẻ và lời bình luận: “sứ điệp của ĐTC mang lại nhẹ nhõm và các giấc mơ mới cho người trẻ”. Trang 8 chạy hàng tít: Ciudad Juarez được bảo vệ vì chuyến viếng thăm của ĐGH. Các tù nhân hát mừng ĐTC. Chính quyền Hoa Kỳ cộng tác canh chừng an ninh cho thánh lễ của ĐTC tại vùng biên giới.

Nhật báo Milenio khác đăng hình ĐTC đổ quạu vì bị một bạn trẻ kéo sắp ngã, với hàng tít: “ĐTC nói với người trẻ: ma tuý không phải là con đường duy nhất”. ĐGH xin người trẻ hy vọng mặc dù có các nghịch cảnh.

Trang 6 chạy hàng tít: “Ma tuý không phải là lựa chọn duy nhất”. ĐTC Phanxicô nói: giới trẻ là sự giầu có của đất nước Mêhicô. Nguyên tổng thống Mêhicô nói: “sứ điệp của ĐTC, một lời kêu gọi hoà bình”. Trang 8 Thánh lễ với các tu sĩ: ĐTC xin: “đừng là các công chức của Thiên Chúa”. Cuộc gặp gỡ với giới trẻ: tín hữu bẻ gẫy mọi lễ nghi hình thức và tổ chức lễ hội lớn. Vũ điệu, ca hát và reo hò “Olas”. Có nhiều hình của lễ hội giới trẻ. Trong hai trang 10 và 11 có nhiều hình của ĐTC với người trẻ. Lòng sốt mến của đám đông. Trang 12 có hàng tít: “Tổ chức phi chính quyền nhận được 56 lời tố cáo hàng giáo sĩ làm dụng tính dục năm 2015”. Tại Jalisco có tới 21% các lời tố cáo. Liên quan tới cuộc tranh luận: cha Lombardi nói đã có các quyết định mạnh mẽ về vấn đề này.

Sau đây là một số nhận định  cha Federico Lombardi, Phát ngôn viên Toà Thánh, kiêm giám đốc đài phát thanh Vaticăng, dành cho nhà báo Alessandro Guarasci trong cuộc phỏng vấn ngày 17 tháng 2.

Hỏi: Thưa cha, ngày 16 tháng 2 ĐTC đã viếng thăm giáo phận Morelia là vùng đất đang sống thảm cảnh của bạo lực và tệ nạn buôn bán ma tuý. Cha có nhận xét gì về chuyến viếng thăm của ĐTC?

Đáp: Cuộc viếng thăm của ĐTC đã là một cuộc gặp gỡ lớn của ngài với nhân dân Mêhicô, không phải chỉ trong các biến cố lớn, nhưng cả dọc các đường phố và qua các phương tiện truyền thông xã hội đã theo dõi chuyến viếng thăm với rất nhiều chú ý tới tất cả những gì ĐTC làm, từng phút một. Khẩu hiệu mà ĐTC đã chọn cho chuyến công du này là “thừa sai của lòng thương xót và của hoà bình” tương xứng hoàn toàn với điều ĐTC đang làm, bởi vì đây thực sự là một việc phục vụ tinh thần, mục vụ lớn lao,  bao gồm cả các thực tại thê thảm mà người dân Mêhicô đang sống trong xã hội hiện nay. Đó cũng là các vấn đề chúng ta đã nhắc tới nhiều lần và ĐTC cũng liên tục đề cập tới: chúng liên hệ tới các cuộc di cư, tệ nạn buôn bán ma túy, buôn người, bạo lực… Nhưng ĐTC nhắc tới chúng trong một viễn tượng của một mục tử. ĐTC đã đưa ra một sứ điệp rất là trung thực với sứ mệnh của ngài, chú ý tới sự cụ thể của các vấn đề, và ngài phó thác giải pháp cho các giới chức trách nhiệm, mỗi người tuỳ theo chỗ đứng và nhiệm vụ của mình.

Hỏi: Thưa cha, trong buổi gặp gỡ giới trẻ ĐTC đã định nghĩa họ là “niềm hy vọng và sự giầu có” của đất nước Mêhicô. Đề tài này được lập đi lập lại nhiều lần trong chuyến viếng thăm. ĐTC đặc biệt nghĩ tới giới trẻ cả trong việc rao giảng Tin Mừng một cách tốt đẹp hơn cho xã hội Mêhicô. Riêng cha thì cha nghĩ sao?

Đáp: Tại Mêhicô có các sinh hoạt mục vụ rất sinh động cho giới trẻ, nhưng cũng sinh động cho trẻ em nữa, với các dụng cụ, các phụ đới, các phương pháp tông đồ thích hợp. Và cuộc gặp gỡ của ĐTC với các trẻ em trong nhà thờ chính toà đã mang ý nghĩa này. Giới trẻ nằm trong viễn tượng của đức tin và cuộc sống kitô, của  việc tham dự vào Giáo Hội, hay ngày mai Giáo Hội không còn nữa. Vì thế dấn thân và sự hiện diện của người trẻ cũng quan trọng cả trên bình diện giáo hội nữa, cũng như nó quan trọng trên bình diện xã hội.

Hỏi: Trong thánh lễ cử hành với các linh mục, tu sĩ nam nữ và chủng sinh ĐTC khuyến khích các vị “đừng chịu trận”. Các vị đã tiếp nhận sứ điệp này của ĐTC như thế nào?

Đáp: Cũng rất giống như diễn văn ĐTC đã nói với giới trẻ, nghĩa là vấn đề trong một xã hội có các khó khăn lớn, đó là phải tránh nản lòng và để cho mình bị thống trị bởi các sức mạnh đang tàn phá xã hội, đang khiến cho nó trở thành thối nát, người ta đang kiếm lời trên cái chết, trên bạo lực và việc sử dụng sai quyền lực. Vì thế với đề tài cầu nguyện, nhớ lại quá khứ tích cực và ơn gọi phục vụ tha nhân, ĐTC khích lệ các tu sĩ: cả hai diễn văn cũng ít nhiều giống nhau.

Tiếp theo đây là vài nhận định của ĐC  Filipe Arizmendi Esquivel, Giám Mục giáo phận San Cristobal de las Casas.

Hỏi: Thưa ĐC, ĐC nghĩ gì về chuyến viếng thăm của ĐTC?

Đáp: Đây thật là một món quà Chúa ban. Một sự tế nhị của lòng thương xót Chúa đối với các dân tộc bị khinh miệt, lãng quên và gạt bỏ ngoài lề xã hội này. Họ đã tiếp nhận sứ điệp của ĐTC với sức mạnh của con tim. Chính họ đã nói: “Chúng con cảm thấy được khích lệ tiến bước. Cám ơn ĐTC đã nói rằng chúng con quan trọng, chúng con có giá trị, chúng con không phải là các đồ vật”. Chính ĐTC đã nói rằng cần phải xin lỗi các thổ dân, bởi vì quá thường khi nền văn hóa của họ bị khinh rẻ. Các anh chị em thổ dân của chúng tôi đã đánh giá rất cao sự hiện diện của ĐTC, các cử chỉ của ngài, kiểu ngài tiếp xúc với họ. Đã là sự kiện rất rất quan trọng các bài đọc, các văn bản và thánh ca đã được đọc và hát bằng các thứ tiếng của thổ dân. Đây là điều đã được các anh chị em thổ dân đánh giá rất cao. Chúng tôi cảm tạ Chúa vì chuyến viếng thăm này của ĐTC.

Hỏi: Giáo Hội Mêhicô có được chuẩn bị để đương đầu với các thách đố ĐTC đã đề nghị hay không, thưa ĐC?

Đáp: Trong chuyến viếng thăm Mêhicô ĐTC đã đưa ra rất nhiều đề nghị, khích lệ và thách đố khác nhau. Đặc biệt là việc hội nhập văn hóa của Giáo Hội trong các cộng đoàn thổ dân; thách đố bảo vệ các quyền của các dân tộc thổ dân và bảo vệ quyền của Mẹ Đất. Đó là các thách đố mà chúng tôi sẵn sàng đương đầu. Chúng tôi đang làm việc… nhưng tôi có thể khẳng định rằng chúng tôi là một Giáo Hội đáp trả lại một cách toàn vẹn các thách đố mà ĐTC để lại cho chúng tôi. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng để đương đầu với chúng như việc sống gần gũi với thổ dân. Chúng tôi sống với họ. Đó là cuộc sống thường ngày của chúng tôi. Và ĐTC đã tới khích lệ chúng tôi tiến bước, bởi vì ngài biết là chúng tôi đang thực hiện điều này. Không phải chỉ trong giáo phận San Cristobal de las Casas mà thôi, nhưng trong rất nhiều vùng đất của châu Mỹ Latinh đều có nỗ lực lớn để đáp ứng mục vụ cho các thổ dân. Còn hơn thế nữa, ĐTC cũng đã khích lệ chúng tôi bằng cách nói với chúng tôi rằng, từ nay trở đi việc chấp nhận bản văn phụng vụ sẽ không còn tuỳ thuộc giới chức của Bộ Phụng Tự nữa, nhưng tuỳ thuộc HĐGM chắc chắn là gần gũi hơn và sống các thực tại của các thổ dân. Điều này khích lệ chúng tôi rất nhiều. ĐTC đã tới để trao một sắc lệnh chấp thuận tiếng nói Nahuatl là ngôn ngữ được nhiều ngưởi sử dụng nhất tại Mêhicô như là tiếng mẹ đẻ. Sự kiện này khích lệ chúng tôi tất cả! Vì thế, chúng tôi sẽ tiếp tục con đường sống gần gũi với các cộng đoàn thổ dân có một nền văn hóa ngàn đời, trong đó có sự khôn ngoan lớn và một sự hiện diện lớn của Thiên  Chúa.

(SD 17.18-2-2016)

Linh Tiến Khải

(Nguồn: Đài Vatican)